12-8-2022
Slaapstoornissen of slaapproblemen
Slaap is een belangrijk onderdeel van ons leven. Hoewel we ongeveer een derde van ons leven slapend doorbrengen, begrijpen we nog steeds niet volledig waarom slaap zo belangrijk is en welke functies het vervult. Bij slaapstoornissen is er een problemen met het verkrijgen van voldoende kwalitatieve slaap, wat zorgt voor vermoeidheid en problemen met het dagelijks functioneren. Er zijn verschillende soorten slaapstoornissen, waaronder slapeloosheid, slaapapneu, narcolepsie, rusteloze benen syndroom en parasomnieën zoals slaapwandelen of nachtmerries.
Neem vrijblijvend contact met ons opDe informatie die op deze pagina`s is bedoeld om u zo goed mogelijk te helpen. Hoewel we ons best hebben gedaan om de informatie zo accuraat en actueel mogelijk te maken, raden we u aan om altijd een arts of specialist te raadplegen voordat u medische beslissingen neemt op basis van deze informatie. Als u twijfelt of vragen heeft, neem dan gerust contact met ons op.
Slaap
Slaap is een noodzakelijke biologische functie die belangrijk is voor onze fysieke en mentale gezondheid. De precieze redenen waarom we slapen nodig hebben is nog niet volledig begrepen. Slaap zorgt ervoor dat het lichaam zich kan herstellen. Tijdens de slaap vinden er belangrijke processen plaats, zoals spierherstel, weefselgroei en het immuunsysteem dat bijgewerkt wordt. Ook worden tijdens de slaap herinneringen verwerkt en opgeslagen, wat bijdraagt aan ons vermogen om nieuwe informatie te onthouden en te leren.
REM- en NREM-Slaap:
Tijdens de slaap doorlopen we verschillende stadia, die grofweg kunnen worden onderverdeeld in REM (Rapid Eye Movement) en NREM (Non-Rapid Eye Movement) slaap.
NREM-slaap is verdeeld in drie stadia, waarvan de eerste overgangsstadium is van wakker zijn naar diepere slaap. Het tweede stadium is een periode van lichte slaap, terwijl het derde stadium, ook bekend als de langzame golfslaap, de diepste slaapfase is. Tijdens de NREM-slaap vinden belangrijke fysiologische processen plaats, zoals herstel en groei van weefsels.
REM-slaap, zoals de naam al aangeeft, wordt gekenmerkt door snelle oogbewegingen en een verhoogde hersenactiviteit, vergelijkbaar met de wakkere toestand. Het is tijdens de REM-slaap dat de meeste dromen plaatsvinden. Deze fase is essentieel voor het verwerken van emoties en het consolideren van herinneringen. Bovendien zijn in de REM-slaap bepaalde delen van de hersenen actief die betrokken zijn bij leren en creativiteit.
Hoeveel slaap heb je nodig?
De hoeveelheid slaap die een persoon nodig heeft, varieert afhankelijk van verschillende factoren. Over het algemeen geldt dat slaapbehoefte afneemt naarmate we ouder worden. Hieronder volgt een overzicht van de aanbevolen slaapduur per leeftijdscategorie:
Pasgeborenen (0-3 maanden): Pasgeboren baby’s hebben de meeste slaap nodig, meestal tussen de 14 en 17 uur per dag. Ze hebben echter geen vast slaap-waakritme en slapen meestal in korte periodes van 2-4 uur.
Zuigelingen (4-11 maanden): Zuigelingen hebben doorgaans 12-15 uur slaap per dag nodig, inclusief dutjes overdag. Ze beginnen geleidelijk aan een meer gestructureerd slaap-waakritme te wennen.
Peuters (1-2 jaar): Peuters hebben meestal 11-14 uur slaap per dag nodig. Dit omvat meestal een langere nachtperiode en één of twee dutjes overdag.
Kleuters (3-5 jaar): Kleuters hebben gemiddeld 10-13 uur slaap per dag nodig. De meeste kinderen stoppen geleidelijk met dutjes overdag rond deze leeftijd.
Basisschoolkinderen (6-12 jaar): Kinderen in deze leeftijdsgroep hebben meestal 9-12 uur slaap per nacht nodig. Het is belangrijk om een consistent slaapritme te handhaven en een slaaproutine te volgen.
Tieners (13-18 jaar): Tieners hebben nog steeds veel slaap nodig, meestal tussen de 8-10 uur per nacht. Hormonale veranderingen kunnen de slaappatronen van tieners beïnvloeden, waardoor ze vaak de neiging hebben om later naar bed te gaan en later op te staan.
Volwassenen (18-64 jaar): Voor volwassenen wordt meestal aanbevolen om 7-9 uur slaap per nacht te krijgen.
Ouderen (65 jaar en ouder): Ouderen hebben over het algemeen iets minder slaap nodig, meestal tussen de 7-8 uur per nacht. Ze kunnen echter gevoeliger zijn voor slaapstoornissen en kunnen moeite hebben met het behouden van een ononderbroken slaappatroon.
Verschillende factoren kunnen van invloed zijn op de slaapbehoefte en -kwaliteit, waaronder:
Leeftijd: De slaapbehoefte verandert naarmate we ouder worden. Pasgeborenen en zuigelingen hebben bijvoorbeeld meer slaap nodig vanwege hun snelle groei en ontwikkeling.
Gezondheidstoestand: Sommige medische aandoeningen, zoals slaapapneu, slapeloosheid, chronische pijn en psychische stoornissen, kunnen de slaap beïnvloeden en de behoefte aan slaap vergroten of verstoren.
Levensstijl en omgeving: Factoren zoals werkroosters, reizen, stressniveaus, lichaamsbeweging, cafeïne- en alcoholgebruik, en de slaapomgeving kunnen allemaal van invloed zijn op de slaapkwaliteit en de duur van de slaap.
Genetica: Slaapgewoonten en -behoeften kunnen deels genetisch bepaald zijn. Sommige mensen hebben van nature minder slaap nodig, terwijl anderen juist meer slaap nodig hebben.
Levensfase: Bepaalde levensfasen, zoals zwangerschap, kunnen de slaapbehoefte beïnvloeden. Zwangere vrouwen hebben bijvoorbeeld vaak meer slaap nodig vanwege de veranderingen in hun lichaam.
Sociale en culturele factoren: Sociale en culturele normen en verwachtingen kunnen ook van invloed zijn op de slaapgewoonten. Werk- en schoolverplichtingen, gezinsverantwoordelijkheden en sociale activiteiten kunnen allemaal de tijd die aan slaap wordt besteed beïnvloeden.
Dromen
Dromen zijn een interessant gedeelte van het slapen. Ze kunnen levendig en soms bizar zijn, gevuld met verhalen, beelden en emoties. Hoewel de exacte redenen voor dromen nog steeds niet volledig begrepen zijn, zijn er verschillende theorieën die proberen hun betekenis te verklaren.
Een bekende theorie is de psychoanalytische benadering van Sigmund Freud, die stelde dat dromen een venster zijn naar het onbewuste en dat ze symbolische betekenissen hebben die onze onvervulde verlangens, angsten en conflicten weerspiegelen. Volgens Freud dienen dromen als een uitlaatklep voor onderdrukte emoties en impulsen die in het dagelijks leven niet volledig tot uiting kunnen komen.
Een andere benadering, voorgesteld door Carl Jung, is dat dromen archetypische beelden (=soort oer beelden) en symbolen bevatten die verband houden met de collectieve menselijke ervaring. Jung geloofde dat dromen ons kunnen helpen onbewuste aspecten van onszelf te begrijpen en tot heelheid te komen.
Dromen worden behalve in de psychologie nauwelijks gebruikt in de reguliere medische geneeskunde.
Soorten slaapstoornissen
Slapeloosheid
Slapeloosheid wordt gekenmerkt door moeilijkheden bij het in slaap vallen of in slaap blijven, resulterend in onvoldoende rustgevende slaap. Mensen met slapeloosheid ervaren vaak vermoeidheid, prikkelbaarheid en moeite met concentreren. Het kan worden veroorzaakt door stress, angst, depressie, medicatie of andere medische aandoeningen. Gedrags- en cognitieve therapieën worden vaak gebruikt om slapeloosheid te behandelen.
Slaapapneu
Slaapapneu treedt op wanneer de ademhaling herhaaldelijk stopt en begint tijdens de slaap. Het wordt meestal veroorzaakt door een obstructie in de luchtwegen, waardoor de zuurstoftoevoer naar de hersenen wordt belemmerd. Snurken, vermoeidheid overdag en slaperigheid zijn veelvoorkomende symptomen. Een continue positieve luchtwegdruk (CPAP) machine wordt vaak gebruikt om de luchtwegen open te houden en de slaapapneu te behandelen.
Narcolepsie
Narcolepsie is een neurologische aandoening die overmatige slaperigheid overdag veroorzaakt, samen met plotselinge slaapaanvallen. Mensen met narcolepsie kunnen ook last hebben van kataplexie, een plotseling verlies van spiercontrole. Medicatie en gedragsaanpassingen kunnen helpen bij het beheersen van de symptomen van narcolepsie.
Parasomnieën
Parasomnieën zijn een groep slaapstoornissen die verschillende ongewone gedragingen, emoties, sensaties en ervaringen veroorzaken tijdens de slaap. Ze omvatten verschillende slaapstoornissen zoals slaapwandelen, rusteloze benen, nachtmerries, praten in de slaap en slaapgerelateerd eten. Deze stoornissen treden op tijdens verschillende stadia van de slaap en kunnen het gedrag en de kwaliteit van de slaap beïnvloeden. Gedragsaanpassingen, zoals het creëren van een veilige slaapomgeving, kunnen helpen bij het beheersen van parasomnieën.
Slaapstoornissen bij kinderen
Slaapstoornissen kunnen zowel volwassenen als kinderen voorkomen, maar de aard en symptomen van slaapstoornissen kunnen verschillen tussen deze twee leeftijdsgroepen. Kinderen hebben vaak een flexibeler slaappatroon dan volwassenen, en sommige slaapstoornissen kunnen vanzelf verdwijnen naarmate ze ouder worden. Slaapstoornissen kunnen bij kinderen leiden tot vermoeidheid, prikkelbaarheid, concentratieproblemen en problemen met het functioneren overdag.
Slapeloosheid bij kinderen verwijst vaak naar problemen met het in slaap vallen, doorslapen of te vroeg wakker worden, die leiden tot onvoldoende slaap. Bij volwassenen komt slapeloosheid vaak voor als gevolg van stress, angst en/of onderliggende gezondheidsproblemen.
Nachtmerries zijn enge dromen die kinderen uit hun slaap kunnen halen en angst en onrust kunnen veroorzaken. Ze komen vaak voor bij kinderen van 3-6 jaar en kunnen het gevolg zijn van angst, stress of externe prikkels. Bij volwassenen kunnen nachtmerries ook voorkomen, maar ze kunnen vaker worden geassocieerd met specifieke traumatische ervaringen.
Slaapwandelen is een gedragsstoornis waarbij een kind uit bed komt en rondloopt terwijl het nog steeds in een diepe slaap verkeert. Het komt vaker voor bij kinderen dan bij volwassenen. Slaapwandelen kan variëren van eenvoudige activiteiten zoals rondlopen tot complexere handelingen zoals praten of zelfs het verlaten van het huis. Slaapwandelen bij volwassenen is minder gebruikelijk en kan wijzen op een onderliggende medische aandoening.
Bedplassen is het onvrijwillig urineren tijdens de slaap bij kinderen die de leeftijd hebben bereikt waarop ze zindelijk zouden moeten zijn. Het kan het gevolg zijn van vertraagde ontwikkeling van de blaascontrole, een genetische aanleg of psychologische factoren. Hoewel bedplassen zeldzaam is bij volwassenen, kunnen ze het soms ervaren als gevolg van medische aandoeningen.
Slaapapneu en snurken komen zowel bij kinderen als volwassenen voor, maar de oorzaken en symptomen kunnen verschillen. Bij kinderen wordt slaapapneu vaak geassocieerd met vergrote (neus-) amandelen, terwijl bij volwassenen overgewicht, leeftijd en andere factoren een rol kunnen spelen. Symptomen bij kinderen kunnen zijn: luid snurken, ademstilstanden tijdens de slaap, rusteloosheid en slaperigheid overdag.
Symptomen
Symptomen van slaapstoornissen kunnen variëren, maar veelvoorkomende tekenen zijn moeite met in slaap vallen, moeite om in slaap te blijven, vroegtijdig ontwaken, rusteloosheid tijdens de slaap, snurken, vermoeidheid overdag, prikkelbaarheid en concentratieproblemen.
Hoevaak komt het voor?
Slaapstoornissen komen vaker voor dan je zou denken. Volgens schattingen lijdt ongeveer 30% van de bevolking aan slapeloosheid en 6-10% van de volwassenen aan slaapapneu.
Verergering
Verschillende factoren kunnen bijdragen aan de ontwikkeling en verergering van slaapstoornissen. Stress en angst kunnen de slaap negatief beïnvloeden, waardoor het moeilijker wordt om in slaap te vallen of in slaap te blijven. Daarnaast kunnen gezondheidsproblemen zoals bijvoorbeeld depressie, chronische pijn en ademhalingsproblemen de slaap verstoren. Levensstijlfactoren zoals onregelmatige slaappatronen, overmatig cafeïne- of alcoholgebruik en blootstelling aan elektronische apparaten voor het slapengaan kunnen ook slaapstoornissen verergeren.
Reguliere behandeling
In sommige gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de symptomen van slaapstoornissen te behandelen. Slaapmiddelen kunnen nuttig zijn bij kortdurende slaapproblemen, maar ze moeten zorgvuldig worden gebruikt vanwege het risico op afhankelijkheid en bijwerkingen. Bij slaapapneu kan continue positieve luchtwegdruk (CPAP) worden voorgeschreven om de luchtwegen open te houden tijdens de slaap.
Het veranderen van de slaapgewoonten kan ook nodig zijn, zoals het handhaven van een regelmatig slaapschema, het creëren van een comfortabele slaapomgeving en het vermijden van stimulerende middelen voor het slapengaan.
De behandeling van slaapstoornissen is maatwerk en afhankelijk van het specifieke type slaapstoornis en de individuele behoeften van de persoon. Daarom kan het raadplegen van een slaapspecialist of een arts met expertise op het gebied van slaapgeneeskunde nuttig zijn bij het bepalen van de meest geschikte behandeling.
Meer weten over dit onderwerp?
Ben je opzoek naar een homeopaat?
Onze praktijk is goed bereikbaar vanuit Apeldoorn, Deventer, Zutphen (20 minuten), Arnhem, Hengelo, Zwolle (30 minuten), Enschede en Amersfoort (40 minuten).
Hier vind je informatie over de route en het adres van onze praktijk in: Apeldoorn, Deventer.
Hieronder vind je informatie die het zoeken makkelijker maakt.